(Robert Haerkens)
Onlangs bracht ik op een zondagmiddag een bezoekje aan het Home Computer Museum in Helmond. Ik vroeg vrouw en kinderen mee, die met enig wantrouwen, uiteindelijk instemden. Het Home Computer Museum is een idee van Bart van den Akker en vierde onlangs zijn eerste lustrum. Het leuke aan het museum is dat alle computers werken. Je kunt dus Pac-Man spelen op een Commodore 64, Galgje op een Philips P2000T of, voor nerds als ik, de eerste versies van Apple, DOS, Windows, OS/2 en Linux herbeleven.
Onze zoon in het Home Computer Museum in Helmond
Aangezien ik dit jaar 49 word, is het eigenlijk een museum over mijn jeugd. Als kind van 8 of 9 ging ik naar de bibliotheek in Someren, om daar te leren programmeren op de Commodore 64. Dan zocht ik een boek met BASIC-programma's en typte die ellenlange listings over. Als ik naar huis ging was het weer weg en elke typefout leidde tot een SYNTAX ERROR.
In die tijd was het magisch dat wat je typte, op een TV-scherm verscheen. Het was voor mij ook de fascinatie, dat als ik zou kunnen programmeren, ik alles kon maken wat ik kon bedenken. Ik speelde als kind met Lego maar het hoogst haalbare was een trein die rondjes reed. Er was altijd te weinig spoor om een ander rondje te maken en nu was er die computer die alles kon, alsof je oneindig veel Lego-blokjes had, in de vorm van BASIC-commando's. De cursor lonkte ongeduldig.
Desondanks waren de mogelijkheden van thuiscomputers beperkt. Onze kinderen vermaakten zich prima met de spelletjes van 40 jaar geleden, maar ik vermoed dat ze niet lang weg te houden zijn van Tik Tok, FIFA en Snapchat. Ik ben zelf geen gamer en vind alleen de techniek erachter leuk. Interessanter vond ik de mogelijkheid om muziek te maken met de eerste Atari's. Mijn spaargeld ging op aan Atari 512 ST en tweedehands Akai S700 sampler. Zonder thuiscomputers dansten we nu waarschijnlijk nog op Cliff Richard en The Beatles.
Na mijn Atari was mijn eerste kennismaking met de pc een schoolstage bij Acer. Ik moest daar pc's testen en diskette-stations uitlijnen. Het werk was vrij saai en bestond vooral uit wachten, maar de meeste stagiairs hadden dan ook nooit iets met een pc gedaan. Begeleider Wim vertelde over een stagiair die een diskette moest kopiëren en hem onder het kopieerapparaat had gelegd.
Rond die tijd verschenen overal pc's. Vrienden begonnen er spelletjes op te spelen of programma's op te schrijven. Wij hadden thuis een drukkerij en daar was inmiddels, door een bedrijf dat helemaal uit Lelystad moest komen, een ERP-systeem geleverd. Op de prepress verschenen de eerste Apple computers met QuarkXPress en Adobe.
Een vriend van mij kluste al wat bij door computerproblemen op te lossen en samen besteedden we regelmatig avonden, tot in de kleine uurtjes, aan het beheren van de computers in die drukkerij. We kochten de eerste Windows Server (NT 3.51) software bij een computerwinkel die dat alleen wilde leveren onder de voorwaarde dat we geen vragen zouden stellen. Ze hadden er geen verstand van, zouden het niet ondersteunen en wilden alleen de doos leveren (en dan de marges in die tijd.... gouden tijden voor de computerwinkels :-) ).
Ik heb even teruggerekend, en het moet op mijn twintigste zijn geweest dat ik onderstaande applicatie programmeerde om advertentie-reservingen bij te houden voor weekblad 't Contact. Je kunt het tegenwoordig in een browser starten. Het bevat nog alle advertenties uit die tijd:
In de jaren '90 was computerschaak hot. In 1997 versloeg IBM's computer Deep Blue Garry Kasparov, de sterkste schaker ter wereld. Mijn oom Jan volgde het op de voet en gaf mij een boek waarin de algoritmes van een schaakprogramma uitgelegd werden. Ik las dat door en het was voor mij alsof er goocheltrucs in uitgelegd werden. Als iemand je vertelt hoe een goocheltruc werkt, wil je hem zelf proberen en in de zomer van 1995 heb ik dat vele weken gedaan. Het programma heette Robby naar analogie van het Duitse schaakprogramma Fritz. Grappig genoeg is het bewaard gebleven en werkt het nog:
Een schaakprogramma maken bleek uiteindelijk niet zo eenvoudig. Ik herinner me vele uren debuggen, en op papier uittekenen van boomstructuren om te begrijpen wat er intern gebeurde. Volgens het logbestand schreef ik op 13 juni 1995:
Robby gaf soms scores van 10.000 aan. Als ik deze fout deze week nog 2 keer tegenkom stop ik ermee... Na uren zoeken bleek het volgende: Het probleem was weg als ik de koning nooit liet rokeren. Het probleem was ook weg als ik nooit ALLEEN met slagzetten dieper liet zoeken. Dat laatste was de hint. Wat gebeurt er namelijk als er geen slagzetten meer mogelijk zijn? Dan wordt toch de zettenlijst gesorteerd. (terwijl die niet bestaat) Vervolgens wordt eventueel weer dieper gezocht, enz... De scores die je dan krijgt zijn zo goed als random. Nu wordt op het moment dat er geen slagzetten meer zijn, de score bepaalt van de speler en NIET dieper gezocht.
Tegen het einde van de zomer werkte het programma foutloos, respecteerde het alle regels van het spel en was het sterk genoeg om te kunnen winnen van een schaakcomputer in de beginners stand.
Al deze herinneringen kwamen weer boven na een bezoekje aan het museum. Het was een mooie gelegenheid om mijn oude applicaties te zoeken en weer tot leven te brengen. Het voelt toch een beetje alsof je je 30 jaar oude Lego-trein op zolder vindt, en raad eens? Hij rijdt ook nog steeds.
P.S. Als relatie van Code54 zin om ook eens naar het Home Computer Museum in Helmond te gaan? Laat het mij weten dan leid ik je met plezier een keer rond. Uiteraard onder het genot van meer sterke verhalen.