De Piramide van Cheops, met zijn 2,3 miljoen stenen, behoort dan wel tot de Zeven Wereldwonderen, maar als je hem vergelijkt met de 2 miljard transistoren op een vierkante centimeter van de iPhone's A8-processor, krijg je toch de indruk dat die lijst niet helemaal up-to-date is. Ik kan me persoonlijk geen Wereldwonderen-lijst voorstellen zonder de eerste 100 plaatsen voor computertechnologie en dan nog zou ik op 101 een atoomonderzeeër uit de Seawolf-klasse zetten, ruim voordat ik zou zijn aangekomen bij bouwwerken zoals het Colosseum.
Dus, ik heb er de afgelopen weken eens goed over nagedacht en hier zijn mijn 7 Wereldwonderen:
7. Apollo Guidance Computer (AGC)
Landen op de Maan kan niet zonder hulp van een computer. Dus stel je Neil Armstrong voor, in de maanlander, tijdens het kritieke deel van de afdaling naar de Maan, met zijn leven en dat van Buzz Aldrin volledig afhankelijk van de stuurmanskunsten van de navigatiecomputer. En dan, met nog maar 4 minuten brandstof resterend, raakt die computer overbelast en besluit de boel maar de boel te laten en opnieuw op te gaan starten. Armstrong vraagt de techneuten in Houston wat hij moet doen, maar er is geen tijd om het uit te zoeken, bovendien is het 1969 en tekortkomingen in de ruimtevaarttechniek worden simpelweg gecompenseerd door astronauten met meer lef. "Negeren", zegt Houston en dus schakelt Armstrong, met nog maar 60 seconden aan resterende brandstof -maar nog altijd 30 meter boven het maanoppervlak- over op handbediening. Uiteindelijk, alsof het een script uit Hollywood is, landt Armstrong de maanlander met slechts 10 seconden marge veilig op de Maan.
Het moet het angstigste moment uit de geschiedenis van de ruimtevaart zijn geweest, maar desondanks één van de grootste prestaties van de mensheid. Je kunt zeggen dat deze Guidance Computer technisch niet zoveel voorstelde, maar hij bracht astronauten 356.000 km ver, naar en op de Maan en weer veilig terug. En dat moet tot op de dag van vandaag nog maar geëvenaard worden.
6. De Commodore 64
Wonderbaarlijk genoeg werd de computerkracht van Apollo 11 binnen 10 jaar in een plastic doosje gepropt en als 'homecomputer' verkocht aan consumenten. Deze haalde daarmee de rekenkracht waarmee je mensen naar de Maan kon sturen hun woonkamer binnen en gebruikte die vooral voor, nou ja, het spelen van PacMan eigenlijk.
Voor veel leeftijdsgenoten was de Commodore 64 hun eerste computer. Niet voor mij, maar er stonden er twee in de bibliotheek van Someren waar iedereen ze gratis kon gebruiken. Ik schreef thuis op papier simpele BASIC-programma’s en ging ze daar overtypen om te kijken of ze het deden. Het is lastig te herinneren hoe het was om de eerste keer achter een computer te kruipen. Voor mij was het een soort Lego voor gevorderden, de mogelijkheden zijn eindeloos, je moet het slechts in kunnen typen. Omdat hij voor een hele generatie het leven heeft veranderd staat hij op 6.
5. TR-808 drumcomputer
Aan de geboorte van de dance-muziek ligt een heel arsenaal van iconische apparaten ten grondslag, waaronder de beroemde Technics SL1200 draaitafel (pick-up), de Akai S1000 sampler en waarschijnlijk de meest legendarische: de Roland TR-808 drumcomputer.
Tegenwoordig wordt dancemuziek volledig softwarematig gemaakt, maar destijds was er voor elk effect een apart apparaat en voor elke functie en elke optie een aparte knop. Drukknopjes, schuifjes, draaiknopjes, toetsen, ik garandeer je: zet mij in zo’n retro studio en ik vergeet voor ten minste 3 weken dat ik ook nog een vrouw, kinderen en bedrijf heb. Een gebruikte TR-808 kost tegenwoordig op eBay zo’n $ 4.000, maar je kunt hem voor een euro ook als app op je smartphone installeren.
De TR-808 is een iconische computer omdat hij bits and bytes kan omzetten in kunst en we zonder hem nu nog naar Cliff Richard zouden luisteren.
4. Apple System 1
Ik ben geen Apple-fan. Alles is veel te duur en qua specificaties verliezen ze het telkens van hun concurrenten. Dat was al in de jaren ‘90 in de strijd met Windows en dat is tegenwoordig in de strijd met Android. Maar toch lijkt Apple als enige erin te slagen om producten te maken waarvan je kunt houden. De techniek is veel beter verborgen en alles oogt vriendelijk en degelijk. Je kunt een heel dure computer bij Dell kopen, maar het toetsenbord lijkt van dezelfde fabriek te komen als waar Van Gansewinkel zijn kliko's laat produceren. Bij Apple niet, zelfs de goedkoopste Mac wordt geleverd met een schitterend aluminium toetsenbord.
Ze zeggen dat Apple nu, net als Google, werkt aan een zelfrijdende auto en dat levert een lastig dilemma op. Als ik mijn leven toe zou moeten vertrouwen aan een zelfrijdende auto, zou ik dat veel liever doen wanneer die gemaakt is door de techneuten van Google dan door de kunstenaars van Apple. Van de andere kant, omdat het een auto is moet hij wel een beetje begerenswaardig zijn en dat kan alleen Apple. Lastig. Wat ik zou willen is dat Apple en Google met elkaar de koffer induiken en baby’s gaan maken. Zo’n auto zou ik wel willen.
3. Linux
Ik denk dat het verschil in keuzes die de ene of de andere persoon maakt uiteindelijk afhangt van karakter. Het wordt gevormd door iemands DNA, opvoeding en milieu. Hoe verklaar je anders dat iemand met een goed idee als Facebook 'onbesnut' rijk wordt, terwijl iemand anders met een goed idee als Wikipedia besluit geen commercie toe te laten en elke bezoeker telkens moet vragen om donaties? Hoe verklaar je anders dat Bill Gates de rijkste man op Aarde werd met zijn Windows terwijl Linus Torvalds onbekend en in loondienst door het leven gaat terwijl van de top 1 miljoen websites, 98% op zijn Linux draaien, net als 51% van alle tablets en telefoons en vrijwel elke supercomputer?
Torvalds bouwde voor de lol een besturingssysteem (zoals Windows) en maakte het open source, waardoor het gratis en zonder belemmering door iedereen aan te passen en uit te breiden is. Zonder Linux konden bedrijven geen goedkope computers met elkaar verbinden om clouds te bouwen. Als WhatsApp voor elke server een licentie hadden moeten aftikken bij Microsoft waren ze er waarschijnlijk nooit geweest. Zonder Linux zou het internet er heel anders uit hebben gezien.
Je zou zeggen dat iemand die zoiets weggeeft een extreem zacht en aardig persoon moet zijn, maar juist het tegenovergestelde is waar. Linus staat bekend om zijn botheid. Zou hij misschien toch een klein beetje spijt hebben dat hij niet 1 dollartje per licentie heeft gevraagd?
2. Google (de zoekmachine)
Google, de zoekmachine, is onvoorstelbaar en ik vind het één van de grootste prestaties van deze tijd. Ik herinner me dat ik samen met een vriend rond de eeuwwisseling een webservertje probeerde te installeren maar ook al stond er alleen maar “test” op de site en stond de test-pc direct naast de webserver, toch was www.google.com sneller geladen. Het is onvoorstelbaar dat de site 40,000 zoekopdrachten per seconden afhandelt en zelfs bij typefouten nog in een oogwenk de juiste van 30 biljoen webpagina’s weet te vinden.
Google als bedrijf heeft veel fantastische producten gemaakt en ik gebruik ze vrijwel allemaal, maar diep in mijn hart weet ik dat Google en ik vroeg of laat van elkaar zullen scheiden. Voor Google is helaas ‘the world not enough’ en zij zullen niet rusten voordat ze doorgedrongen zijn tot elk aspect van het leven van zijn gebruiker. Google is feitelijk één grote indexeer-machine van gebruikers geworden. Vooralsnog vertrouw ik ze omdat zij er ook geen belang bij hebben om het vertrouwen van hun gebruikers te schaden, maar ik ben bang dat het uiteindelijk onhoudbaar wordt. Jammer, want de zoekmachine is na bijna 20 jaar nog steeds verbazingwekkend.
1. Zelfrijdende auto
Als je op zoek gaat naar de grootste prestatie van de mens kun je niet om de zelfrijdende auto heen. Dit is mijn nummer één. Neem elk schilderij van Da Vinci, hoe mooi ook, en ik zal je suggestie pareren met de opmerking “Maar dit is een zelf-rijdende auto!”. Neem elk bouwwerk, hoe adembenemend en onvoorstelbaar knap gemaakt, en ik zal zeggen: “Maar dit is een auto zonder stuur en zonder gaspedaal of remmen. Dit is een auto die helemaal zelfstandig je kinderen naar school kan brengen!”.
De zelfrijdende auto van Google maakt allerlei emoties in mij los. Ten eerste verbazing. Uit dit filmpje blijkt wat voor beeld de auto van zijn omgeving heeft:
Terwijl de auto rijdt is hij in staat om alle bewegende objecten in een ruime straal te volgen en te herkennen als bijvoorbeeld 'voetganger', 'fietser' of 'vrachtauto'. Wie dit ziet kan niet ontkennen dat een zelfrijdende auto veel veiliger zal zijn en dat het dus een kwestie van tijd is dat zelf rijden verboden zal worden. Een beetje droefheid dus, omdat ik autorijden leuk vind en omdat, als we zo doorgaan, zal blijken dat er eigenlijk geen enkele taak is die we aan de mens kunnen toevertrouwen.
Een beetje angst ook: als dit mogelijk is in de civiele wereld, wat is er dan wel niet mogelijk voor defensie? Er wordt vast al gewerkt aan een soort terminator, Google zelf heeft er immers al alle technologie voor in huis. Naast de zelfrijdende auto hebben ze fenomenale beeld- en gezichtsherkenning en enkele zeer angstaanjagende robots:
Maar vooral ontzag. Hier zit ik dan, net 41, en alle science fiction uit mijn jeugd is al werkelijkheid. Cheops liet 4.600 jaar geleden een piramide bouwen waarvan hij zeker wist dat het qua prestatie nooit meer overtroffen zou worden. En hij kreeg gelijk. Voor een tijdje.