Toen Albert Einstein in 1905 de beroemde formule E=mc² bedacht maakten weinigen zich zorgen over de gevolgen. Toch leidde het, volgens de film Young Einstein, binnen 40 jaar tot het splijten van bieratomen. En zorgelijker, de uitvinding van de atoombom. Maar je kunt vooruitgang niet tegenhouden, dat geldt ook vandaag weer voor mogelijk een nóg groter gevaar. Kunstmatige Intelligentie.
Kunstmatige intelligentie gaat alles op zijn kop zetten. Het zal ons vele malen slimmer maken op een zelfde manier als vliegtuigen ons vele malen mobieler hebben gemaakt. Slimme software zal in tegenstelling tot een arts altijd foutloos een MRI-scan kunnen beoordelen. Slimme auto’s voorkomen ongelukken. De stemwijzer zal zelf weten wat het beste is voor ons land en zelfs de uitslag van het Songfestival zal voortaan een toonbeeld van eerlijkheid en redelijkheid zijn, mits we het jureren ervan uit handen van de Oost-Europeanen halen en aan computers toevertrouwen. Kunstmatige intelligentie is fantastisch en zal net als Einstein's formule leiden tot vele grootse toepassingen. Waarna het ons de das zal om doen. Misschien.
Angstig voor de gevolgen van zijn ontdekking, stuurde Einstein in 1938 een brandbrief naar president Roosevelt om erop aan te dringen dat de Amerikanen een atoombom zouden bouwen. Voordat de Duitsers het deden. Wat als het de VS niet gelukt was? Wat als niet Hiroshima maar Londen als eerste stad ter wereld was weggevaagd door E=mc²? Wat als binnen nu en 40 jaar de immense mogelijkheden van Kunstmatige Intelligentie terecht komen in de handen van, ik noem maar iemand, Kim Jong-il?
Waar velen bang voor zijn is dat AI (Artificial Intelligence) zal leiden tot een onverwachte, onbeheersbare, explosie van intelligentie (wiki). Eerder dit jaar versloeg Google's AI-team namelijk met grote overmacht de huidige 18-voudige wereldkampioen in het 3.000 jaar oude Chinese bordspel 'Go' met een programma dat zichzelf getraind had door keer op keer tegen een oudere versie van zichzelf te spelen. Het schrikbeeld van een terminator die desnoods de hele wereld afreist om je te vermoorden is niet zo ver gezocht. In Maart werd Microsoft nog in verlegenheid gebracht toen hun tweetende 'robot' binnen 24 uur omsloeg van een soort Moeder Teresa in een ultra rechtse Nazi.
Onlangs, tijdens het Startup Fest in Amsterdam probeerde Google CEO Eric Schmidt de angst voor AI nog te temperen door te stellen dat de ontwikkeling daarvan “nog lang niet” het punt heeft bereikt dat het nodig wordt ons druk te maken. Probleem is echter dat hij denkt in computerjaren en zoals we weten gaan die nog sneller dan hondenjaren. Op de vraag wat hij verstond onder “nog lang niet” haalde hij zijn schouders op en zei, “ik weet niet, misschien pas over 10 jaar of zo”.
Eric Schmidt over regulering van kunstmatige intelligentie
Schmidt heeft gelijk, AI staat nog in de kinderschoenen. Google’s zogenaamde 'Brain Team' heeft deze maand een computer muziek laten componeren en het resultaat lijkt verbluffend veel op Mozart, ten tijde van zijn borstvoeding periode. Maar toch. Dankzij AI kan hun zoekmachine je nu het antwoord geven op een ingewikkelde vraag als: “Hoeveel mensen werkte er bij NASA ten tijde van de Apollo vluchten?”. En dat is indrukwekkend.
Muziek, gecomponeerd door Google's AI-software
Behalve dan, dat het dat niet is. Het is slechts het begin. Het zal over enkele jaren net zo indrukwekkend blijken te zijn als Motorola's eerste mobiele telefoon ter grootte van een schoendoos. Dit is pas het aperitiefje.
Bill Gates zei vorig jaar niet te kunnen begrijpen dat mensen het gevaar niet zien en ruim 8.600 mensen, waaronder Apple oprichter Steve Wozniak en natuurkundige Stephen Hawking hebben een petitie getekend waarin ze pleiten voor onderzoek naar de gevaren van AI. Elon Musk doneerde zelfs $ 10 miljoen aan onderzoek naar manieren om het beest in zijn kooi te houden. Hij had het geld wellicht beter in zijn Tesla-fabriek kunnen steken. Ik weet namelijk waarom we ons geen zorgen hoeven maken en daarvoor hoeven we alleen maar Douglas Adams boek The Hitchhiker's Guide to the Galaxy te raadplegen.
De toekomst van intelligente computers kent namelijk maar twee uitkomsten. Of we blijven ze vragen naar pikante foto’s van Kim Kardashian, in welk geval we uiteindelijk opgezadeld worden met iets dat lijkt op de manisch depressieve robot Marvin. Een robot met een brein ter grootte van een planeet en een IQ dat 50.000 keer hoger is als dat van Maarten van Rossem, maar die, waarschijnlijk net als van Rossem, zo ellendig chagrijnig is geworden omdat nooit iemand hem eens iets zinnigs vraagt. Of we laten onze intelligente computers rekenen aan het antwoord op de ultieme vraag over het Leven, het Universum, en Alles, wat na jaren rekenen zal leiden tot het antwoord ‘42’.
In beide gevallen hebben we niets te vrezen. En dus zouden we, net als Einstein destijds aanmoedigde, rustig door kunnen gaan met het ontdekken van alle mogelijkheden. Maar hij noemde het achteraf wel zijn grootste blunder ooit.
